تعیین عناصر دارای پتانسیل غنی شدگی در باطله های کانه آرایی معدن مس سرچشمه رفسنجان، استان کرمان

باطله‌های کانه آرایی مهم‌ترین نوع باطله معدنی می باشند که در طی فرایند فرآوری کانسنگ‌های سولفیدی؛ بویژه باطله‌های کانه آرایی مهم‌ترین نوع باطله معدنی می باشند که در طی فرایند فرآوری کانسنگ‌های سولفیدی؛ به ویژه مس پورفیری در حجم بسیار زیادی تولید می‌گردند. هدف اصلی از انجام این پژوهش تعیین عناصر دارای غنی‌شدگی در باطله‌های کانه آرایی معدن مس سرچشمه، به عنوان یکی از بزرگترین معادن مس پورفیری دنیا می‌باشد. برای این منظور تعداد 90 نمونه سطحی و عمقی (تا عمق تقریبا 10 متر) از باطله‌های تازه و همچنین از باطله‌های غیر هوازده در بخش‌های قابل دسترس سد باطله نمونه‌برداری شدند. از این تعداد، 14 نمونه مرکب برای انجام آنالیز چند عنصری به روش طیف سنجی جرمی با پلاسمای جفت شده القائی (ICP-MS) و تهیه مقاطع صیقلی آماده گردید. مطالعه میکروسکوپی مقاطع صیقلی نشان داد که باطله‌ها اغلب حاوی کانی سولفیدی پیریت و در مواردی حاوی کالکوپیریت و کالکوسیت می‌باشند. از مجموع بیش از 60 عنصر بررسی شده نتایج حاصل از شاخص نرمال شده غنی شدگی نشان می‌دهد که در مقایسه با غلظت متوسط پوسته‌ای عناصر و همچنین غلظت آنها در سنگ گرانودیوریت غیرکانه‌زا (1) عناصر آنتیموان (mg/kg 1/1 ± 9/3)، تنگستن(mg/kg 8/8 ± 4/21)، آرسنیک (mg/kg 3/2 ± 4/21)، بیسموت (µg/kg 10 ± 33)، طلا (µg/kg 10 ± 33) و نقره (mg/kg 15/0 ± 02/1) دارای غنی‌شدگی با اهمیت، (2) عناصر مس (mg/kg 478 ±1350) و آهن (%52/0 ± 4) دارای غنی‌شدگی خیلی زیاد و (3) عناصر گوگرد (%6/0±75/2)، رنیُم (mg/kg 07/0 ± 21)، تلوریم (mg/kg 23/0 ± 38/0)، سلنیم (mg/kg 95/0 ± 81/4) و مولیبدن (mg/kg 7/18 ± 91) دارای غنی‌شدگی بی نهایت زیاد می‌باشند (میانگین غلظت ± انحراف معیار). این عناصر یا کالکوفیل بوده و یا پتانسیل بالایی برای حضور در فازهای سولفیدی مانند پیریت و کالکوپیریت را دارند. نتایج بدست آمده به خوبی با علائم ژئوشیمایی عناصر در کانسارهای مس پورفیری همخوانی داشته و به خوبی مبین عناصر دارای پتانسیل اقتصادی-زیست محیطی در باطله‌های کانه‌آرایی معدن مس سرچشمه می‌باشند.